ห้องสมุดดิจิทัล คืออะไร

ห้องสมุดดิจิทัล (digital library) เป็นแหล่งข้อมูลออนไลน์ที่สามารถเข้าถึงผ่านอินเทอร์เน็ตได้ ซึ่งมีสิ่งอำนวยความสะดวกในการค้นหาและเข้าถึงข้อมูลในรูปแบบต่างๆ เช่น หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e-book), บทความวิชาการ (academic articles), ฐานข้อมูล (databases), วิดีโอ และเสียง (audiovisual materials) และอื่นๆ

วัตถุประสงค์ของห้องสมุดดิจิทัล

เป็นการให้บริการค้นคว้าและเข้าถึงข้อมูลแบบออนไลน์ที่สะดวกและรวดเร็ว โดยเน้นไปที่การเผยแพร่และการแบ่งปันความรู้ที่มีอยู่ในรูปแบบต่าง ๆ ซึ่งอาจเป็นหนังสือดิจิทัล เอกสารอิเล็กทรอนิกส์ ฐานข้อมูลออนไลน์ วิทยานิพนธ์และวารสารวิชาการออนไลน์ ทั้งนี้มีจุดมุ่งหมายเพื่อให้ผู้ใช้งานสามารถเข้าถึงแหล่งข้อมูลที่จำเป็นและมีคุณภาพสูง โดยสามารถเรียกดูและใช้งานได้จากทุกที่ที่มีการเชื่อมต่ออินเทอร์เน็ต และมีการใช้เทคโนโลยีที่ทันสมัยเพื่อรองรับการเข้าถึงข้อมูลแบบออนไลน์ได้อย่างสะดวกสบาย นอกจากนี้ห้องสมุดดิจิทัลยังเป็นสถานที่สำหรับการเรียนรู้และสนับสนุนการวิจัยของนักเรียน นักศึกษา นักวิจัย และชุมชนทั่วไปด้วยการให้บริการค้นคว้าและใช้งานข้อมูลที่สะดวกและมีคุณภาพสูง

ลักษณะของห้องสมุดดิจิทัล

ลักษณะของห้องสมุดดิจิทัลจะแตกต่างกันไปตามแต่ละห้องสมุด แต่ลักษณะทั่วไปของห้องสมุดดิจิทัลประกอบด้วย:

1.เนื้อหาและสื่อการเรียนรู้:

ห้องสมุดดิจิทัลมักจะมีเนื้อหาและสื่อการเรียนรู้ในรูปแบบต่างๆ เช่น หนังสืออิเล็กทรอนิกส์ (e-books), บทความทางวิชาการ (academic articles), วิดีโอการสอน (instructional videos) และอื่นๆ

2.ระบบการเข้าถึง:

ห้องสมุดดิจิทัลมักจะมีระบบการเข้าถึงข้อมูลและสื่อการเรียนรู้ที่มีประสิทธิภาพ อาทิเช่น ระบบการค้นหาแบบทันสมัย, ระบบการจัดเก็บข้อมูลและสื่อการเรียนรู้, ระบบการแบ่งปันข้อมูล และระบบความปลอดภัย

3.การสนับสนุนผู้ใช้งาน:

ห้องสมุดดิจิทัลมักจะมีการสนับสนุนผู้ใช้งานโดยมีบริการต่างๆ เช่น บริการผู้ใช้งานที่ช่วยในการค้นหาข้อมูลและสื่อการเรียนรู้, บริการช่วยเหลือทางเทคนิค, และการให้คำปรึกษาเกี่ยวกับการใช้งาน

4.การสร้างชุมชน:

ห้องสมุดดิจิทัลมักจะเป็นสถานที่สร้างชุมชนของผู้ใช้งานที่มีความสนใจในหัวข้อหรือสื่อการเรียนรู้เดียวกัน ผู้ใช้งานสามารถแลกเปลี่ยนความรู้และประสบการณ์กันได้

ห้องสมุดดิจิทัลในยุคปัจจุบัน

ห้องสมุดดิจิทัลมีบทบาทสำคัญในการให้บริการข้อมูลและสื่อการเรียนรู้ออนไลน์ให้กับผู้เรียน นักวิจัย และสาธารณชนทั่วไป นอกจากนี้ ห้องสมุดดิจิทัลยังมีความสำคัญในการอนุรักษ์และสืบสานวัฒนธรรมและความรู้ทางวิชาการที่มีค่าในอดีตเช่นกัน นอกจากนี้ ห้องสมุดดิจิทัลยังมีสิ่งอำนวยความสะดวกในการเข้าถึงข้อมูลและสื่อการเรียนรู้ ให้กับผู้ใช้งาน และมีความยืดหยุ่นในการเข้าถึงและใช้บริการ อีกทั้งยังมีการพัฒนาเทคโนโลยีเพื่อเพิ่มประสิทธิภาพและความสะดวกสบายในการใช้งานห้องสมุดดิจิทัลด้วย เช่น การใช้งานระบบค้นหาที่มีความสามารถ การเปิดเผยข้อมูลที่มีคุณภาพสูง การทำให้ข้อมูลสามารถเชื่อมโยงกันได้ และการทำให้เกิดการแลกเปลี่ยนความรู้ระหว่างผู้ใช้งานห้องสมุดดิจิทัลต่างๆ ทั้งในระดับชาติและนานาชาติ ห้องสมุดดิจิทัลมีประโยชน์อย่างมากมายสำหรับผู้เรียน นักวิจัย และสาธารณชนทั่วไป ดังนี้

1.การเข้าถึงข้อมูลและสื่อการเรียนรู้อย่างรวดเร็วและสะดวกสบาย: ผู้ใช้งานสามารถเข้าถึงข้อมูลและสื่อการเรียนรู้ได้อย่างง่ายดายผ่านอินเทอร์เน็ต ไม่จำเป็นต้องเดินทางไปยังห้องสมุดและค้นหาข้อมูลด้วยตนเอง

2.การประหยัดเวลาและค่าใช้จ่าย: ผู้ใช้งานสามารถเลือกใช้ข้อมูลและสื่อการเรียนรู้ที่ต้องการได้เพียงคลิกเดียว ไม่ต้องเสียเวลาในการค้นหาและคัดกรองข้อมูลต่างๆ นอกจากนี้ยังประหยัดค่าใช้จ่ายในการเดินทางไปยังห้องสมุดและค่าใช้จ่ายในการจัดซื้อหนังสือและสื่อการเรียนรู้ต่างๆ

3.คุณภาพข้อมูลและสื่อการเรียนรู้: ห้องสมุดดิจิทัลมักจะมีข้อมูลและสื่อการเรียนรู้ที่มีคุณภาพสูง มากกว่าการค้นหาข้อมูลผ่านเว็บไซต์ทั่วไป โดยเฉพาะอย่างยิ่งในการเรียนรู้เกี่ยวกับวิชาการ ที่สามารถเข้าถึงได้จากฐานข้อมูลวิชาการที่มีชื่อเสียง

4.การอนุรักษ์และสืบสานวัฒนธรรมและความรู้: ห้องสมุดดิจิทัลมีบทบาทสำคัญในการเก็บรักษาและอนุรักษ์


บทความโดย : สำนักวิทยบริการและเทคโนโลยีสารสนเทศ มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา

มหาวิทยาลัยราชภัฏบ้านสมเด็จเจ้าพระยา
เอกลักษณ์ของมหาวิทยาลัย : เชี่ยวชาญในศาสตร์ ภาษา ศิลปวัฒนธรรมและการนำองค์ความรู้สู่การพัฒนาท้องถิ่นเข้มแข็งและยั่งยืน